Pracownia Sztuki w Przestrzeni Społecznej
dr hab. Rafał Jakubowicz, prof. UAP
Uniwersytet w kryzysie. Autoetnografia wizualna – tak brzmiał temat tegorocznych zajęć w pracowni, inspirowany książką Oskara Szwabowskiego pt. Nekrofilna produkcja akademicka i pieśni partyzantów (Wrocław, 2019).
Rok akademicki 2020/2021 upłynął pod znakiem globalnego kryzysu jakim jest pandemia, która spowodowała, że oczekując na szczepienia, kontynuowaliśmy naukę zdalną, którą wszyscy jesteśmy coraz bardziej zmęczeni. Nie poznałem nawet osobiście studentek i studentów zapisanych do pracowni. I choć, jak na te warunki, całkiem dobrze się pracowało w grupie, wiadomo już, że w naszej specjalności praca zdalna nie zastąpi zajęć stacjonarnych.
Ostatni rok akademicki okazał się, co znalazło odzwierciedlenie w powstałych pracach, bardzo intensywny, bo obfitujący w wydarzenia, które absorbowały uwagę studentek i studentów. Dla wielu kobiet i wspierających je mężczyzn uczestnictwo w Czarnych Protestach, walka o prawa reprodukcyjne, zetknięcie z butą prawicowych polityków i tępą brutalnością policji stało się formującym doświadczeniem pokoleniowym. W miejscu zdjęć profilowych na platformie Google Meet pojawiły się czerwone błyskawice na czarnym tle. Szerokim echem odbiły się protesty przeciwko ministrowi edukacji, Przemysławowi Czarnkowi, który zasłynął z homofobicznych wypowiedzi.
Miejscem konfliktu stał się również Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz, nie tylko z powodu zamieszania jakie wywołały rozporządzenia dotyczące przejścia z trybu stacjonarnego na hybrydowy, a z hybrydowego na zdalny czy ciągle aktualnego problemu seksizmu, ale także zwolnień pedagogów na początku roku akademickiego.
Żałuję, że nie byłem w stanie poświęcić studentkom i studentom tyle czasu oraz uwagi ile bym chciał. Pochłonęło mnie wytoczone mi postępowanie dyscyplinarne. Mam nadzieję, choć nie mam pewności, że spotkamy się w przyszłym roku akademickim. Temat w roku akademickim 2021/2022 będzie brzmiał: Studium głowy Karola Marksa. I nie będzie miał wiele wspólnego z rzeźbą.
Rafał Jakubowicz
II rok, I stopień, Kuratorstwo i Teorie Sztuki
Tytuł: Indeks, obiekt, 105×148 mm
Praca stanowi przekształcenie oficjalnego dokumentu, jakim jest indeks, w celu nadania mu bardziej osobistego charakteru. Wykorzystałam stary indeks, który został mi po pierwszych, nietrafionych studiach, do stworzenia pamiętnika dotyczącego roku akademickiego 2020/2021. Połączyłam to z refleksjami odnoszącymi się do studiowania w ogóle. Moje zapiski stanowią rewers oficjalnych zapisów wykonywanych przez pracowników uczelni w celu potwierdzenia wyników na studiach. Notatki zaczęłam prowadzić od końca indeksu, przez co w środkowej jego części spotkają się one z informacją o skreśleniu z listy studentów, co symbolicznie kończy pewien etap.
II rok, I stopień, Edukacja Artystyczna
Tytuł: Język korzyści
W roku akademickim 2020/2021 byłam zmuszona podjąć prekarną pracę w call center. Świat korporacji ma swój własny język – „język korzyści”. Nie usłyszymy słów „niestety” ani „problem”. Każda skarga jest „okazją do poprawy jakości świadczonych usług” i „zostanie przeanalizowana przez odpowiedni dział”. Nie istnieje „awaria”, jest jedynie „modernizacja systemu”. Język korzyści usłyszy klient od pracownika, pracownik od przełożonego, a przełożony od swojego szefa. Nazwa firmy w której pracowałam została nieznacznie zmieniona (przestawiona litera).
II rok, I stopień, Edukacja Artystyczna
Tytuł: Bez odpowiedzi
Czas pandemii zweryfikował to, na ile obiecany nam – studentkom i studentom, stały kontakt z wykładowcami, rzeczywiście miał miejsce. W trakcie chorowania na COVID-19 (jak również przed chorobą) wysłałam wiadomości, na które nigdy nie otrzymałam odpowiedzi. A odpowiedź była dla mnie bardzo ważna – bo dotyczyła bądź realizowanych projektów, bądź informacji czy do wykładowców dotarła wiadomość o tym, że właśnie choruję. Wydrukowane wiadomości mailowe (dane wykładowców zostały zamazane po to, żeby uniknąć ich piętnowania) wywiesiłam na tablicy uczelnianej, gdzie również nikt nie zwraca na nie uwagi i ich nie czyta, zwłaszcza w obecnym czasie, gdy mało kto pojawia się na uczelni.
II rok, I stopień, Kuratorstwo i Teorie Sztuki
Tytuł: Numer jeden na świecie
W obecnej rzeczywistości popularnym tematem stał się pewien ogólnoświatowy problem. W mediach przewija się również wątek zaradzenia mu – zwłaszcza jednym, wyjątkowym preparatem, który uzyskał miano „numeru jeden na świecie”. Jest drogi, pożądany i – mimo, że dostępny – wciąż trochę nieosiągalny. Bo zdobycie preparatu wymaga przejścia czasochłonnej procedury – zapisu, zarejestrowania, konsultacji. Oczywiście, można ją obejść. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę internetową słowa klucze, kliknąć w odpowiedni link, wybrać produkt i zamówić go z anonimowego źródła. Paczka idzie kilka dni, a zapłacić można za pobraniem. Bez adresów, nazw firm oraz nazwisk. I bynajmniej nie chodzi tu o szczepionkę. W 2021 roku wszechobecny Pfizer zawładnął naszą wyobraźnią. Znów okazał się być najlepszy. Prawdziwy numer jeden na świecie, jak sugeruje reklama! Koncern z jednej strony daje nadzieję, z drugiej zaś zarabia. Gdy słyszymy, że ktoś pragnie przyjąć szczepionkę Pfizera – kiwamy głową na znak zrozumienia. Pozostałe nie mają już tak dobrej prasy. Tylko dlaczego na wzmiankę o słynnej niebieskiej tabletce tak często chce nam się śmiać?
II rok, I stopień, Edukacja artystyczna
Tytuł: Róż, brokat, antyfaszyzm
Żyjemy w niepokojących czasach. Kobietom towarzyszy strach, niepewność co do swoich praw, bezsilność wobec władzy, która decyduje za nie w każdym, nawet najbardziej intymnym wyborze. Skutkiem fali protestów są napisy na murach – jedni nazywają to wandalizmem, a drudzy dziękują w duchu za wsparcie i powstrzymują łzy wzruszenia na ich widok. Cykl fotomontaży jest odpowiedzią na bierność władz (nie tylko rządowych), gdzie użyte są zdjęcia bloków zrobione w latach 80 – o ironio, gdy kobieta w większym stopniu mogła decydować o swoim życiu i zdrowiu. Częścią pracy są szablony, przydatne w akcjach bezpośrednich, które można wydrukować i użyć.
Autor oryginanych fotografii z lat 80.: Zdzisław Nowicki (www.cyryl.poznan.pl)
I rok, II stopień, Rzeźba
-Ale cycunie!
II rok, I stopień, Edukacja artystyczna
Tytuł: Give Me Space
Dajcie mi miejsce. Dajcie mi przestrzeń. Dajcie mi metraż, powierzchnię, potrzebne jest otoczenie – nie tylko w jego fizycznym wymiarze. Dajmy możliwość młodym twórcom do realizowania ich projektów, póki jeszcze mają chęci i widzą sens w sztuce. Zamiast wymagać nierealnych do stworzenia ilości pomysłów tudzież ich cenzurę, otwórzmy głowy i dajmy narzędzia oraz miejsca do pracy.
I rok, II stopień, Fotografia
Tytuł: Pała, odlew silikonowy w skali 1:1
Pała jako obiekt służący w rękach policjanta do dyscyplinowania nieposłusznych obywateli
także już dłużej nie ma zamiaru okazywać posłuszeństwa.
I rok, II stopień, Rzeźba
Tytuł: To nie jest
Cykl rysunków wykonanych w technice tłoczonego papieru. Napisy są ledwo widoczne. Ale za to namacalne i niezmywalne. Parafrazując Magritte’a dokonuję inwersji. Mówię o tematach tabuizowanych i wypieranych. Poddając się ciągłym naciskom, by wystawiać prace apolityczne, tworzę uosobienie milczenia, które – paradoksalnie – także jest polityczne. Zadaję odbiorcy pytanie czy owe NIE jest realne, i czy to co widzi patrząc na rysunki pokrywa się z literalnym ich przekazem.
Kolektyw Cios Wodospadu w składzie: Laura Czerwiński, Patrycja Grabska, Wiesława Groszczyk, Dorota Jakubiak, Krzysztof Kędzierski, Kacper Lipowy, Magdalena Luch, Martyna Pietrzak, Katarzyna Słomczyńska, Wiktoria Zieniuk
II rok, I stopień, Edukacja Artystyczna
Tytuł: Nie każdy musi studiować na UAP, artzin
Niespełna pięć miesięcy temu zapraszaliśmy studentki i studentów do udziału we współtworzeniu zina poświęconego krytyce luk w systemie edukacji na uczelniach w Polsce. https://fb.me/e/3CvvydCKI
Zaskoczyła nas ilość zgłoszeń oraz ich merytoryczny poziom. Osobiste doświadczenia studentek i studentów, które opisali, sprawiały, że jeżyły się włosy na głowie.
To wszystko utwierdzało nas w słuszności idei naszego zina. Po dwukrotnym naborze prac – ironicznie przedłużonym ze względu na sesję – zabraliśmy się z Rafałem Jakubowiczem do wybierania tych najbardziej pasujących do podjętej tematyki.
Nie wszystkie prace trafiły do składu, bo jak wspominaliśmy: bardzo zaskoczyliście nas ilością nadesłanych propozycji. Ich wybór był naprawdę trudny, ale finalnie do publikacji trafiły te wytypowane drogą demokratycznego głosowania. Proces ten toczył się przez wiele wspólnych spotkań – oczywiście przed ekranami – i towarzyszyło mu wiele emocji, ale w końcu jest!
Udało się!
Zamykamy temat zina i prezentujemy wam naprawdę rzetelną i dobrą publikację odnoszącą się do studenckich doświadczeń w trakcie edukacji.
Nikt nie odbierze nam prawa do zabrania głosu. Autorzy i autorki grafik i tekstów są dosłownymi twórcami zina, ale każdy student dotknięty mobbingiem, niekompetencją lub seksizmem na uczelniach wyższych jest jego częścią.