III Pracownia Projektowania Mebla

Dizajn w pierwszym rzędzie jest sztuką budowania idei przedmiotu a następnie przysposabianiem sobie środków do jej realizacji. W czasach, gdy wszystko wokół staje się produktem, powinniśmy uciekać od produktu samego w sobie, produktu będącego dowodem jedynie wyuczonej sprawności projektowej. Uciekać winniśmy ku twórczości – twórczości, która jest przekraczaniem samego siebie, jest głodem – pragnieniem dobra, prawdy i piękna. Jeżeli oddamy się jej bez reszty, staniemy się „bramą światła” – proustowskim „l`ardeur, qui devient lumiere”, projektowane przez nas przedmioty będą dobre, prawdziwe i piękne.

Aleksander Kuczma

Marcel Proust, do którego profesor Kuczma się odwołuje, zbudował wizję człowieka, którego myśl, dojrzewając, przeistacza się z żaru, nieokiełznanego ognia w światło dające się kontrolować, kierunkować, światło nadające swoją optyką kontekst przestrzenny naszego otoczenia. Tu nie chodzi o to, by o produkcie zapominać. Istotne jest jednak, by nie służyć produktowi samemu w sobie, tylko człowiekowi poprzez produktu projektowanie. Chodzi o nadawanie rzeczywistości właściwego światłocienia, który wyostrza, uczytelnia otaczającą nas rzeczywistość.

Jeżeli bowiem nawet przyznamy rację spostrzeżeniu Steva Jobsa, że „Ludzie dowiadują się, czego chcą dopiero wówczas, gdy to zobaczą”, nie wolno nam tych słów odczytywać w kategorii rozgrzeszenia nas jako twórców idei i kształtu tego „czegoś”. Człowiek przeciętny rzeczywiście nie jest w stanie przekroczyć pewnej granicy poznania samego siebie, w tym swoich potrzeb. Ale to nie oznacza, że można go bezkarnie wykorzystywać, oferując mu coś, co w istocie wcale nie jest mu potrzebne. Postawa projektanta wobec realiów, jego wyczulenie na obszary zmienne i te niezmieniające się od setek lat, jest dziś prawie tak samo istotna, jak talent będący zdolnością kształtowania pięknych i zmyślnych przedmiotów. W dobie kruchej stabilizacji ekonomicznej świata, podtrzymywanej sztucznie poprzez wymuszoną konsumpcję, coraz bardziej wyczerpującą siły witalne naszej planety, dizajn jako projektowanie produktu nie może być już tylko dziedziną ułatwiającą i upiększającą nasze codzienne życie. Nie może jednak także uciekać w iluzję dematerializacji problemów wzorniczych. Projektanci mają i mieć będą naprawdę dużo do roboty.